ABD ordusu tarafından kullanılan silahlar veya bazı özel platformlar dünyanın farklı bölgelerinde boy gösterebiliyor. Bu platformlardan biri de özellikle Ukrayna-Rusya Savaşı’nın en sıcak günlerinde basında kendine sıklıkla yer bulan ve ‘Kıyamet günü uçağı’ olarak bilinen ‘E-4B Nightwatch’ yani ‘Gece Nöbeti’ uçakları. Dakikalar içinde gökyüzüne yükselebilen bu uçaklar, sahip oldukları özelliklerle ilgi uyandırıyor.
ABD Hava Kuvvetleri’nin en özel filolarından biri olan E4-B Nightwatch (Gece Nöbeti) filosu, olası bir felaket durumunda dünya çapında iletişim sağlayacak şekilde tasarlanmış ve bu kapsamda çeşitli yeteneklerle donatılmış bir filo olarak biliniyor. Dış görünüşleri sebebiyle dışarıdan bakıldığında kolay şekilde tanımlanabilen, 112 kişiyi taşıyabilen ve adeta uçan bir komuta merkezi olan bu uçaklar, nükleer bir savaş durumunda ABD Başkanı ve üst düzey ABD’li yetkililerinin görevlerini yerine getirebilmesi yani devletin işlevini yitirmemesi için geliştirildi. Havada yakıt ikmali yapabilen E-4B uçakları, sahip olduğu yetenekler bakımından ABD liderlerinin kullandığı Air Force One uçaklarından daha gelişmiş bir seviyede. Üstelik barış zamanlarında, örneğin doğal afetler sonrası yardım çalışmalarının koordine edilmesi için kullanıldıklarında komuta merkezi görevi de görüyor.
EKİPLER VARDİYALI OLARAK ÇALIŞIYOR
Basında yer alan adıyla ‘Kıyamet Günü’ uçağı yani E-4B’ler, ABD Başkanı, Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı’nın olası acil durumlarda güvenli şekilde görevini devam etmesine olanak tanıyacak şekilde geliştirildi.
‘Gökyüzünün Kraliçesi’ olarak bilinen Boeing 747’lerin askeri amaçlarla kullanılan modellerinden biri olan bu uçaklar, ilk kez 1974 yılında ABD ordusuna teslim edildi ve daha önce EC-135J uçaklarının yapması planlanan görevleri devraldı. ‘Ulusal Hava Operasyonları Merkezi’ çatısı altında hizmet veren E-4B uçaklarını uçurmak için vardiyalı olarak çalışan ekipler bulunuyor ve böylece olası bir olumsuzluk hali ya da kriz anında uçağın dakikalar içinde gökyüzünde olması amaçlanıyor.
1 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM YAPILDI
İlk kez Soğuk Savaş döneminde kullanılmaya başlanan E-4B uçakları, 1970 ve 1980’li yıllarda teslim edilmeye başladığında olası bir nükleer savaş sırasında ABD hükümetinin işlevini yitirmemesi için güvenli bir yer olacak şekilde tasarlandı.
Ulusal bir acil durum esnasında yerde bulunan komuta ve kontrol merkezlerinin de tahrip olduğu senaryo düşünülerek tasarlanan uçaklar, yaklaşık 1 milyar dolarlık (yaklaşık 28 milyar 908 milyon lira) bir yatırımla bu görevlere uygun hale getirildi.
Nükleer saldırı emrini, karada ve denizde nükleer başlıklı füze taşıyan unsurlara iletebilecek yeteneğe sahip olan E-4B uçaklarının, ABD başkanlarının seyahatlerinde kullandığı Air Force One uçaklarından daha donanımlı ve yetenekli olduğu ifade ediliyor. Uçaklar, sahip olduğu iletişim sistemleri sayesinde uydu üzerinden ordu ve hükümetin diğer unsurlarıyla iletişim kurabiliyor ve üzerindeki savunma sistemleri sayesinde ‘EMP’ olarak bilinen elektromanyetik darbe saldırılarına karşı da kendini koruyabiliyor.
Barış zamanlarında Federal Acil Durum Yönetim Teşkilatı’na destek veren uçaklar, kasırga ve deprem gibi doğal afetlerin ardından yapılan yardım çalışmalarında iletişim ve komuta desteği sağlıyor.
KULLANDIĞI BİLİNEN SON BAŞKAN REAGAN
ABD Hava Kuvvetleri’nin envanterinde, her yıl 50’den fazla yurt dışı görevine giden 4 adet E-4B uçağı bulunuyor. Bu uçakların barış zamanında yerine getirdiği görevler arasında Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı’nın yurt dışı gezilerine eşlik etmek de bulunuyor. Hatta yurt dışı görevlerinin neredeyse tamamı bu ziyaretlerden oluşuyor.
Uçağın son derece güvenli iletişim paketi, operasyonel yeteneği ve güçlü savunma yetenekleri onu deniz aşırı seyahatler için ideal kılıyor. ABD başkanlarının bu uçaklarla uçması ise giderek daha nadir hale geliyor. Uçağı kullandığı doğrulanan son başkanın 1981-1989 yılları arasında 40’ıncı ABD Başkanı olarak görev yapan Ronald Wilson Reagan olduğu biliniyor.
KONUMLARI GİZLİ TUTULUYOR
Uçaklarda komuta ekibi ve beraberindeki personel dahil 112 kişi konaklayabiliyor. Uçağın mürettebatı, 15 farklı alanda uzmanlaşmış olan askeri personellerden oluşuyor. Başkan, Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı’na olası acil durumlarda hizmet etmek için en az bir tanesi sürekli olarak hazır tutulan uçakların konumları Nebraska eyaletinde kalıcı olarak konuşlanan E-4B dışında gizli tutuluyor.
Nebraska’da bulunan uçağın, daha önce yaşanan bir kasırga sebebiyle ağır hasar görmesi sebebiyle kalıcı olarak orada konuşlandığı biliniyor.
E-4B uçakları, bir komuta kontrol odası, konferans odası, brifing odası, operasyon ekibi çalışma odası, iletişim merkezi ve mürettebat dinlenme odası gibi 6 farklı bölmeye ayrılıyor. Dört uçaktan bir kısmının, gerekli iyileştirmeler yapıldıktan sonra birkaç on yıl daha hizmette kalması ve sonrasında değiştirileceği tahmin ediliyor.
