TİCARET Bakanlığı, geçtiğimiz günlerde tüketici mağduriyetlerinin önüne geçmek üzere elektrikli araç ithalatına yeni şartlar getirmişti. 29 Aralık 2023 itibarıyla geçerli olacak uygulamaya göre, AB ve STA ülkeleri dışında kalan Çin, Japonya, Meksika ve G. Afrika gibi ülkelerden gerçekleştirilecek elektrikli araç ithalatında; 7 bölgede 20 servisin bizzat açılması, en az 40 personele sahip Türkçe çağrı merkezi hizmetinin verilmesi, Türkiye’de temsilci bulundurma gibi şartlar aranacaktı. Mevcut ithalatçıları da etkileyen yeni tebliğin devreye alınmasına üç haftadan kısa bir süre kalırken, özellikle Çin’den gelecek yüzlerce elektrikli otomobil aylarca sınırda bekleme riskiyle karşı karşıya.
EN ZORLU SINAV SERVİS
Çünkü, yeni tebliğte yer alan şartların hepsi karşılanmazsa ‘izin belgesi’ alınamayacak ve elektrik otomobiller gümrüklerden geçemeyecek. Mevcut ithalatçıların önünde çözülmesi gereken en büyük sorun 7 bölgede 20 servisin bizzat kurulması. Bu, ithalatçılar için kalan üç haftada bitirilmesi zor bir görev. Çünkü MG markasını getiren Doğan Trend Otomotiv ve BYD markasını getiren ALJ Türkiye gibi büyük distribütörler dahil Türkiye’de kendisine ait 20 servisi bulunan yapılanma neredeyse yok. Genelde servis ağları bayilik sistemi üzerinden genişletilirken, distribütörler sürenin geçiş dönemi çok kısa olduğunu belirtiyor.
‘YETİŞTİRMEYE ÇALIŞIYORUZ’
Konuyla ilgili olarak, “Tebliğin planlandığı gibi uygulanması halinde, ithal elektrikli araçların sınırda birkaç ay beklemesi gibi bir risk var mı?” sorusunu yönelttiğim Doğan Trend Otomotiv CEO’su Kağan Dağtekin, “Evet böyle bir risk var ama o noktaya gelmemek için gerekli tedbirleri almaya ve yetiştirmeye çalışıyoruz” yanıtını verdi.
Kağan Dağtekin
Benzer bir açıklama BYD Türkiye Genel Müdürü İsmail Ergun tarafından da yapıldı. Ergun, Bloomberg’e yaptığı açıklamada, şu ifadeleri kullandı: “Tebliğde yer alan 1 aylık geçiş sürecinin yetersiz olduğunu görüyoruz. Bu nedenle daha uzun bir geçiş süresi tanımlanması faydalı olacaktır. Sürenin uzatılmaması durumunda ithalatı gerçekleşen araçların gümrükte aylarca bekletilmesi, ülke ekonomisine de zarar verecektir.”
İsmail Ergun
İŞTE ARANAN ŞARTLAR
– İthalat öncesinde üretici firmanın Türkiye’de yerleşik yetkili temsilci bulundurması gerekecek.
– İthalatı yapılacak her bir marka için Türkiye’de en az 40 personele sahip Türkçe çağrı merkezi hizmeti verilecek.
– Elektrikli araçların batarya sistemlerinin izlenmesi, kontrolü ve denetiminin yapılacağını dair yazılı taahhütname verilecek.
– Firmalar, elektrikli araçların satış sonrası montaj, bakım ve onarımı için 7 coğrafi bölgede “kendisine ait” en az 20 servis istasyonu kurmak zorunda olacak.
ÇİNLİLERİN PAZAR PAYI % 6’YA ÇIKTI
– TÜRKİYE’nin en büyük ithalatçısı konumunda bulunan Çin’den gelen binek otomobillerin sayısı Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği’nin (ODMD) Ocak-Kasım 2023 verilerine göre 51 bin 38 adede ulaştı ve pazar payları yüzde 6’ya yükseldi. Ancak, bu otomobillerin 35 bin adet gibi çok büyük bir bölümünü Chery’nin getirdiği benzinli otomobiller oluşturuyor. Çin’den ithal edilen elektrikli otomobillerin sayısı ise 15 bin adet civarında.
